|
|
| TRADYCJE |
W Hiszpanii przez cały rok odbywa się wiele wydarzeń artystycznych oraz festiwali. Większość ma miejsce w dużych miastach, a dotyczy muzyki poważnej i współczesnej, opery, jazzu, folkloru, baletu i tańca. Jednak tym, co wyróżnia Hiszpanię najbardziej jest ogromna liczba lokalnych fiestas, czyli typowych hiszpańskich imprez, w których uczestniczy cała społeczność. Nawet najmniejsze wioski wybierają jeden dzień w roku, aby zorganizować największą, najgłośniejszą oraz najlepszą fiestę, na jaką je stać. W większych miastach zabawa trwa nawet przez kilka dni. Każda fiesta jest inna, ale łączy je chęć uczczenia ważnej daty w kalendarium chrześcijańskim. Organizuje się je w związku z wielkimi świętami religijnymi, obchodzonymi w całej Hiszpanii, takimi jak Wielki Post, Wielkanoc czy Boże Narodzenie, albo w dzień poświęcony Najświętszej Marii Pannie lub świętemu patronowi lokalnej społeczności. Odbywają się często w weekend przed lub po dniu, kiedy przypada święto. W czasie większości fiestas organizowane są procesje, parady uliczne, wspólne ucztowanie i picie, pokazy sztucznych ogni, tańce. Wszystkie te wydarzenia łączą członków społeczności, wzmacniają więzi lokalne i podtrzymują tradycje. Istnieje nawet powiedzenie, że kiedy dwóch lub więcej Hiszpanów zejdzie się w jednym miejscu, to albo planują fiestę, albo właśnie są w jej trakcie. W żadnym innym kraju europejskim nie ma tak wielu uroczystości świątecznych, wynikających z silnego przywiązania do ludowej tradycji, jak też towarzyskiej natury społeczeństwa hiszpańskiego.
Wielkanoc to najważniejsze święto w Hiszpanii i obchodzone jest bardzo uroczyście, z powagą, ale i z wielkim przepychem. Hiszpanie świętują w kościołach oraz na ulicach miast i wiosek, biorąc udział w licznych procesjach. Większy nacisk kładzie się tutaj na mękę Chrystusa niż na zmartwychwstanie, więc nie ma zwyczaju składania sobie życzeń świątecznych. Tradycje wielkanocne nieco różnią się od siebie w poszczególnych regionach kraju. Na północy Hiszpanii już w piątek poprzedzający Semana Santa (Wielki Tydzień) dźwięki bębnów ogłaszają zbliżające się święta. W Aragonii znane są rutas del tambor, czyli szlaki, którymi wędruje się uderzając w bębny. W okolicy Teruelu znany jest zwyczaj rompida de la hora, polegający na mocnym uderzaniu w bębny w Wielki Czwartek od północy. Zalane dźwiękiem bębnów pueblo dosłownie zamiera na wiele godzin. W okolicy każdego miasteczka w Aragonii znajduje się umieszczony zwykle na wzgórzu krzyż, w pobliżu którego przez cały rok przechowywane są różne relikwie i święte wizerunki. W Wielki Piątek mieszkańcy wchodzą na wzgórza po relikwie, a następnie, przy głosie bębnów, schodzą z nimi, aby kontynuować procesje ulicami miasta. Wszystkie rekwizyty powracają na swoje miejsce w sobotę, kiedy już bębny milkną.
Zwyczaje liturgiczne związane z Dniem Wszystkich Świętych i Zaduszkami są w Hiszpanii takie same jak w Polsce, ale obyczaje wspominania bliskich zmarłych są odmienne i różnią się w zależności od regionu. W Hiszpanii od wielu lat istnieje zwyczaj kremowania zwłok, a cmentarze przypominają parki z murowanymi wielopiętrowymi grobowcami, w których przechowywane są urny z prochami. Zamknięcie poszczególnych wnęk stanowią tablice z nazwiskami zmarłych w rodzinie. Aby oczyścić te umiejscowione wysoko nad ziemią potrzebna jest drabina. Do tablic z nazwiskami przyczepia się wieszak lub wazon na kwiaty, coraz częściej sztuczne. Groby nie są w Hiszpanii odwiedzane tak tłumnie, jak w Polsce, ale 2 listopada jest tam o wiele więcej ludzi niż zwykle. Przeważają osoby starsze, przede wszystkim ubrane na czarno kobiety. Czyszczą one płyty z nazwiskami i zapalają elektryczne lampki. Świece są zabronione ze względu na zagrożenie pożarowe. Jednak w niektórych miejscowościach Hiszpanii do dziś rozpala się ogniska, które mają wskazywać zmarłym drogę do domu, a jednocześnie służą do tradycyjnego o tej porze roku pieczenia kasztanów. Na kilku hiszpańskich cmentarzach żyją w kaplicach tzw. bracia fossores, którzy swoje życie poświęcają pielęgnowaniu grobów i modlitwie za dusze zmarłych. Najwięcej pracy mają w dniach poprzedzających Wszystkich Świętych: czyszczą zapomniane groby, układają kwiaty i kartki z modlitwami. Bogate hiszpańskie tradycje związane z Dniem Wszystkich Świętych i Dniem Zadusznym coraz bardziej jednak ulegają zapomnieniu i laicyzacji.
Hiszpania może poszczycić się niezwykłymi tradycjami bożonarodzeniowymi i noworocznymi.Wigilię, zwaną Nochebuena (Dobra Noc), świętuje się w domu razem z rodziną. Około 22.00 wszyscy zbierają się wokół stołu przy uroczystej kolacji. Dania różnią się w zależności od regionu - w środkowej Hiszpanii jest to pieczone prosię lub jagnięcina, na południu, w Andaluzji - najczęściej indyk, a na wybrzeżu - owoce morza i ryby. Na deser nie może zabraknąć cava - hiszpańskiego szampana, migdałowego słodkiego deseru przypominającego chałwę - turron, świątecznych ciasteczek - polvorones, marcepana ani orzechów. Po kolacji wiele osób udaje się do kościoła na mszę o północy, która w Hiszpanii nazywa się misa del gallo, czyli ''msza kogucia''. Nazwa wiąże się z legendą, że kogut jako pierwszy zaanonsował światu swoim pianiem narodziny Jezusa. W Hiszpanii istnieje tradycja choinki i świętego Mikołaja, ale bardziej popularna jest szopka. Misternie wykonane szopki ustawia się w domach, na wystawach sklepowych, w kościołach i na ulicach. Często odgrywane są sceny biblijne z udziałem aktorów i zwierząt.
Jednak najhuczniej obchodzone jest w Hiszpanii święto Trzech Króli, 6 stycznia. W przeddzień władze miast urządzają wielką paradę uliczną, której głównymi bohaterami są Trzej Królowie jadący na udekorowanych powozach. Według legendy, przybywają ze Wschodu i przywożą dzieciom prezenty. Wieczorem dzieci wystawiają w ogrodzie lub na balkonie miseczki z wodą dla wielbłądów i poczęstunek, a obok stawiają buty. Następnego dnia rano widzą miseczki puste, a buty pełne prezentów. Dla niegrzecznych dzieci Trzej Królowie przynoszą węgiel, dziś jadalny. W ten dzień podaje się na deser tradycyjne ciasto drożdżowe zwane roscon. Wewnątrz znajduje się jakaś niespodzianka, np. moneta. Mówi się, że ten, na kogo przypadnie kawałek z niespodzianką, będzie miał szczęście.
Sylwester, czyli Nochevieja (Stara Noc) najczęściej obchodzi się z rodziną przynajmniej do godziny 24.00. Na placu Puerta del Sol w Madrycie urządzana jest wielki ludowy festyn, w którym uczestniczą tysiące osób. Nadchodzący rok ogłasza 12 uderzeń dzwonu. Przedtem każdy ma przygotowane 12 winogron. Z każdym gongiem trzeba zjeść jedno winogrono, co ma przynieść szczęście na następny rok. Sylwester obchodzony jest także w restauracjach, gdzie zabawa przy orkiestrze trwa do rana.
opracowały: Edyta, Ania W., Dagmara
| |
|
