|
|
| HISTORIA |
Historia Hiszpanii jest zbyt długa by móc opowiedzieć ją w całości i nie zanudzić tym czytających. Z tego względu należy zwrócić uwagę na najważniejsze wydarzenia. Półwysep Iberyjski, na którym położona jest Hiszpania był przez wieki zamieszkiwany przez wiele narodów. W X w. p.n.e. został skolonizowany przez Celtów, Fenicjan oraz Greków. Na 200 lat p.n.e. półwysep został podbity przez Rzymian, a Hiszpania stała się jedną z prowincji rzymskich. W tym okresie powstało wiele miast, a także drogi i akwedukty. Problemy wewnętrzne Imperium Rzymskiego ułatwiły ludom germańskim zdobycie Hiszpanii, ci jednak szybko zostali wyparci przez ludy arabskie, które opanowały półwysep w 711 r. i pozostawały na nim przez 7 wieków. Utworzone przez Arabów państwo nosiło nazwę Al-Andalus. Muzułmanie unowocześnili rolnictwo z czasów rzymskich oraz wprowadzili nowe uprawy, takie jak ryż i pomarańcza. Nigdy jednak nie zdobyli północy półwyspu dzięki czemu mogły tam powstać ośrodki chrześcijan, którzy szybko rozpoczęli proces odzyskiwania półwyspu (tzw. reconquista). Walka zakończyła się w roku 1492 kiedy chrześcijanie pod wodzą Królów Katolickich (Reyes Católicos) zdobyli ostatni muzułmański bastion, Granadę. Okres dominacji muzułmańskiej na półwyspie miał ogromny wpływ na kulturę i język Królestwa Hiszpanii. Najwięcej pozostałości po obecności Arabów można znaleźć na południu kraju.
Odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba w 1492 r. zapoczątkowało nowożytną erę podróży, odkryć geograficznych, rozwoju handlu i eksploatowania kolonii, z których płynęły nieprzebrane skarby do metropolii. Bogaciły się na nich Andaluzja i Kastylia, mające monopol na handel z Nowym Światem. XVI wiek był dla Hiszpanii okresem świetności. Na tronie zasiadł Karol I z dynastii Habsburgów i wkrótce po odziedziczeniu wielu europejskich terytoriów stanął na czele ''królestwa, w którym słońce nigdy nie zachodzi''. W kulturze i nauce zaczął się wówczas ''Złoty Wiek'', który wzbogacił ludzkość o nieprzebrane skarby literatury, malarstwa, rzeźby, architektury i wiedzy. Później jednak polityka wojen, która rujnowała skarb, a także względy ekonomiczne - napływ tanich kruszców z kolonii i związana z tym deprecjacja (spadek kursu) pieniądza, ruina rolnictwa spowodowały kryzys gospodarczy. W 2 poł. XVII w. Hiszpania weszła w długotrwały okres upadku, z którego zaczęła się podnosić dopiero po stu latach, za rządów Ferdynanda VI i Karola III z dynastii Burbonów. Wiek XVIII to przede wszystkim monarchia absolutna Karola III, a XIX to kryzys tego systemu.
W 1808 r. armia Napoleona podjęła próbę zdobycia władzy w Hiszpanii. Do roku 1813 Hiszpanie walczyli o niepodległość (Guerra de Independencia). Jej odzyskanie nie oznaczało końca problemów. Te zewnętrzne zostały jedynie zastąpione wewnętrznymi. Rządy przechodzące wciąż między liberałami, a konserwatystami doprowadziły w końcu do rewolucji i utworzenia w roku 1873 Pierwszej Republiki Hiszpańskiej. Już po dwóch latach nastała restauracja monarchii, jednak permanentny kryzys polityczny doprowadził do powstania II Republiki (1931). W 1936 r. rządy objęła lewica, a kryzys wewnętrzny się zaostrzył. W tym samym roku miała miejsce wojskowa próba przewrotu, która przerodziła się w trzyletnią wojnę domową. Zwycięstwo nacjonalistów pod wodzą generała Franco zapoczątkowało dyktaturę wodza oraz lata represji politycznych i izolacji kraju. Gdy w roku 1975 zmarł Franco, władzę w kraju przejął Jan Karol I jako nowo ukoronowany władca. W Hiszpanii panuje monarchia parlamentarna. W roku 1985 r. Hiszpania przystąpiła do NATO, a w 1986 r. do Unii Europejskiej.
opracowały: Edyta, Ania W., Dagmara
| |
|
