|
|
| FILM |
Kinematografia jako stosunkowo nową, fascynująca dziedzina sztuki, osiągnęła niesamowitą popularność i stała się nieodłącznym elementem kultury.
Hiszpański przemysł filmowy wciąż jest jeszcze nie w pełni rozwinięty. Mimo, że powstaje tam o wiele więcej międzynarodowych filmów niż na przykład w Polsce, wybitni i jakkolwiek znani hiszpańscy aktorzy skarżą się, że aby zostać sławnym aktorem w Hiszpanii trzeba grać w serialach... Jednak Hiszpania nadal może szczycić się wybitnymi, znanymi na całym świecie reżyserami oraz filmami o wielkiej wartości artystycznej. Takimi jak: Drżące ciało, Porozmawiaj z nią, W stronę morza, Mroczny przedmiot pożądania, Życie ukryte w słowach, czy Nakarmić kruki.
Niektóre hiszpańskie filmy
Złe wychowanie - film w reżyserii Pedro Almodóvara 2004 roku. Obraz porusza bardzo kontrowersyjną tematykę molestowania seksualnego dzieci przez katolickich księży. Jeden z najmroczniejszych filmów Almodóvara o którym reżyser mówił, że stanowi rozprawienie się z jego przeszłoscią.
Nakarmić kruki (hiszp. Cría Cuervos lub po prostu Cría) - hiszpański film z 1976 roku w reżyserii Carlosa Saury. Opowiada historię Any, dziewczynki dorastającej podczas reżimu dyktatora Francisco Franco. Film jest metaforą ówczesnej sytuacji Hiszpanii: zdradzający żonę ojciec (reprezentuje reżim Franco) ignoruje tradycyjne wartości; umierająca matka jest śmiertelnie chorą "starą" Hiszpanią; babka reprezentuje pokolenie wciąż spoglądające wstecz; Ana i jej siostry reprezentują "nową" Hiszpanię dotkniętą przemocą i próbującą znaleźć sposób na stworzenie czegoś nowego.
Volver - komedia obyczajowa z 2006 roku, wyreżyserowana przez Pedro Almodóvara. To komedia obyczajowa z elementami melodramatu i czarnego humoru. Film został ciepło przyjęty przez krytykę, zdobył też 2 nagrody w Cannes: dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej oraz za scenariusz.
Życie ukryte w słowach (hiszp. La vida secreta de las palabras, ang. The Secret Life of Words) - hiszpański film fabularny z 2005 w reżyserii Isabel Coixet. Główne role w filmie odtwarzali Sarah Polley, ulubiona aktorka Coixet, oraz Tim Robbins. Film dedykowany jest duńskiej lekarce Inge Genefke i jej centrum rehabilitacji ofiar tortur.
Film otrzymał kilka hiszpańskich nagród filmowych Goya, m.in. dla najlepszego filmu i najlepszego reżysera.
Otwórz oczy - hiszpańskojęzyczny thriller z 1997 roku w reż. Alejandra Amenábar. "Otwórz oczy" posłużył jako pierwowzór dla głośnego filmu "Vanilla Sky". W Polsce wydany tylko i wyłącznie na dvd przez Best Film w maju 2004.
Najznakomitsi hiszpańscy reżyserzy
Pedro Almodóvar (właściwie Pedro Almodóvar Caballero, ur. 24 września 1949 roku w regionie Kastylia-La Mancha) - hiszpański reżyser i scenarzysta, podwójny zdobywca Oscara, jeden z najbardziej znanych i cenionych na świecie reżyserów kina autorskiego.
Był jedną z czołowych postaci kulturowego renesansu Hiszpanii, który miał miejsce po obaleniu ówczesnego dyktatora Francisco Franco, wtedy jednak zajmował się pisarstwem i pod pseudonimem publikował artykuły w najważniejszych gazetach. Jego pierwszy pełnometrażowy film został wyświetlony w 1980 roku. Był to głośny Pepi, Luci, Bom i inne dziewczyny z dzielnicy, który stał się przebojem i pozwolił Almodóvarowi na założenie własnej wytwórni filmowej.
Almodóvar posiada charakterystyczny, wyrazisty styl reżyserski jest najbardziej znanym hiszpańskim reżyserem, scenarzystą oraz producentem. To właśnie on odkrył talent aktorski w Penelope Cruz i Antonio Banderasie. Jest zarazem jednym z najbardziej kontrowersyjnych reżyserów, reżyserów swoich filmach prowokuje oburzenie drobnomieszczańskiej moralności, porusza wątki homoseksualne, posługuje się czarnym humorem. Jego bohaterowie to najczęściej postacie z nizin społecznych (prostytutki, liderzy narkotyków).
Twórczość Almodóvara przechodziła stopniową metamorfozę, od balansujących na granicy dobrego smaku, utrzymanych w punkowej estetyce filmów z lat 80. do sentymentalnych komedii o kobietach. Krytycy twierdzą, że nikt nie potrafi portretować lepiej portretować kobiet, inni jednak uważają że charakteryzują się one jedynie płytkością i przejaskrawieniem.
FILMOGRAFIA
- Pepi, Luci, Bom y otras chicas del montón (Pepi, Luci, Bom i inne dziewczyny z dzielnicy lub Pepi, Luci, Bom i inne laski z naszej paki , 1980)
- Laberinto de pasiones (Labirynt namiętności, 1982)
- Entre tinieblas (Pośród ciemności, 1983)
- ?Qué he hecho yo para merecer esto? (Czym sobie na to wszystko zasłużyłam?, 1985)
- Matador (1986)
- La Ley del deseo (Prawo pożądania, 1986)
- Mujeres al borde de un ataque de nervios (Kobiety na skraju załamania nerwowego, 1987)
- !Átame! (Zwiąż mnie!, 1989)
- Tacones lejanos (Wysokie obcasy, 1991)
- Kika (1993)
- La Flor de mi secreto (Kwiat mego sekretu, 1995)
- Carne trémula (Drżące ciało, 1997)
- Todo sobre mi madre (Wszystko o mojej matce, 1998)
- Hable con ella (Porozmawiaj z nią, 2001)
- La mala educación (Złe wychowanie, 2004)
- Volver (2006)
Alejandro Amenábar (właściwie: Alejandro Fernando Amenábar Cantos, ur. 31 marca 1972 r. w Santiago, Chile) - hiszpański reżyser filmowy, scenarzysta i kompozytor. Zadebiutował długometrażowym filmem Teza, który otrzymał 4 nagrody Goya. Rozpoczynał karierę kręcąc filmy krótkometrażowe. Jest autorem scenariusza do filmu Vanilla sky.
Jego najbardziej znany film W stronę morza w 2004 roku otrzymał Grand Prix na festiwau w Wenecji oraz Złoty Glob w 2005 r. za najlepszy film zagraniczny.
FILMOGRAFIA
- 2004 - W stronę morza (Mar adentro)
- 2001 - Inni (The Others)
- 1997 - Otwórz oczy (Abre los ojos)
- 1996 - Teza (Tesis)
- 1995 - Luna - (film krótkometrażowy)
- 1991 - Himenóptero - (film krótkometrażowy)
Luis Bunuel (ur. 22 lutego 1900 w mieście Calanda w Hiszpanii, zm. 29 lipca 1983 w Meksyku) - hiszpański reżyser filmowy. Na uniwersytecie w Madrycie studiował filozofię. Podczas studiów przyjaźnił się z Salvadorem Dalim i Federikiem Garcią Lorcą.
Debiutował filmem Pies andaluzyjski, zrealizowanym wspólnie z Salvadorem Dali w 1928 roku. Jego filmy zawsze nosiły w sobie cechy surrealizmu, wyniesione z przyjaźni reżysera z paryskimi surrealistami, oraz współpracy z Dalim.
W czasie wojny domowej jego kariera uległa zahamowaniu, potem wyprowadził się do Meksyku, gdzie tworzył typowo komercyjne dzieła, jednak od czasu do czasu powracał do dawnych fascynacji. W 1967 roku we Francji postał film Piękność dnia. Bunuel wrócił do europy, a filmy które tworzył od tamtego czasu uważane są za arcydzieła.
FILMOGRAFIA
- Pies andaluzyjski 1929
- Złoty wiek 1930
- Ziemia bez chleba 1933
- Hiszpania pod bronią. Madryt 36" 1937
- El Vaticano de Pio XII 1940
- Gran Casino 1947
- Wielki lekkoduch 1949
- Zapomniani 1950
- Susana 1951
- Kobieta bez miłości 1951
- Córa oszustwa 1951
- Wniebowstąpienie 1952
- Brutal 1952
- On 1952
- Marzenia jeżdżą tramwajem 1953
- Robinson Crusoe 1954
- Rzeka i śmierć 1954
- Otchłanie namiętności 1954
- Zbrodnicze życie Archibalda de la Cruz 1955
- Jutrzenka 1955
- Śmierć w ogrodzie 1956
- Nazarin 1958
- Gorączka w El Paso 1959
- Dziewczyna z wyspy 1960
- Viridiana 1961
- Anioł zagłady 1962
- Dziennik panny służącej 1964
- zymon Słupnik 1965
- Piękność dnia 1967
- Droga mleczna 1969
- Tristana 1970
- Dyskretny urok burżuazji 1972
- Widmo wolności 1974
- Mroczny przedmiot pożądania 1977
Fernando Fernán Gómez, ur. 28 sierpnia 1921 w Limie (Peru) - zm. 21 listopada 2007 w Madrycie, hiszpański aktor, reżyser i pisarz.
Zagrał w ponad 200 filmach; w Polsce znany był przede wszystkim z filmów Carlosa Saury Anna i Wilki oraz Mama ma 100 lat. Był także pisarzem i autorem dramatów; jego pamiętniki, wspomnienia, opowiadania i sztuki teatralne stanowiły podstawę przyjęcia go w 2000, jako jedynego aktora, do Hiszpańskiej Akademii Królewskiej. Zagrał rolę ojca w filmie Belle Epoque; film ten zdobył Oscara za najlepszy film zagraniczny. Za całokształt twórczości otrzymał honorowego Złotego Niedźwiedzia na festiwalu filmowym w Berlinie w lutym 2005.
FILMOGRAFIA
- Manicomio (película)|Manicomio (1954)
- El mensaje (1955)
- El malvado Carabel (1956)
- La vida por delante (1958)
- La vida alrededor (1959)
- Sólo para hombres (1960)
- La venganza de Don Mendo (1961)
- Y el mundo sigue (1963)
- Los palomos (1964)
- El extrano viaje (1964)
- Ninette y un senor de Murcia (película)|Ninette y un senor de Murcia (1965)
- Mayores con reparos (1966)
- Crimen imperfecto (1970)
- Cómo casarse en 7 días (1971)
- Yo la vi primero (1974)
- La querida (1976)
- Bruja, más que bruja (1976)
- Mi hija Hildegart (1977)
- Cinco tenedores (1979)
- Mambrú se fue a la guerra (1986)
- El viaje a ninguna parte (1986)
- El mar y el tiempo (1989)
- Fuera de juego (1991)
- Siete mil días juntos (1994)
- Pesadilla para un rico (1997)
- A Porta do Sol (1998)
- Lázaro de Tormes (2001)
Carlos Saura (ur. 4 stycznia 1932 w Huesca) hiszpański reżyser filmowy, scenarzysta, pisarz i producent. Brat malarza Antonio Saury. Jego pierwsze filmy zalicza się do nurtu hiszpańskiego neorealizmu, później widać było wpływy Luisa Bunuela. Charakterystyczne motywy twórczości to: śmierć, przemijanie, samotność, jak również stanowiąca tło dla wydarzeń kultura hiszpańska. Zdobywca wielu prestiżowych nagród: Złoty Niedźwiedź, nagrody Goya, nagroda w Cannes, nominacja do Oscara.
FILMOGRAFIA
- 2005 - Iberia
- 2004 - Siódmy Dzień (El séptimo día)
- 2002 - Salomé
- 2001 - Bunuel i stół króla Salomóna (Bunuel y la mesa del rey Salomón)
- 1999 - Goya
- 1998 - Tango
- 1998 - Esa luz!
- 1997 - Ptaszek (Pajarico)
- 1996 - Taxi
- 1995 - Flamenco (de Carlos Saura)
- 1993 - Zniewaga (Dispara!)
- 1992 - Sevillanas
- 1992 - Maraton (Marathon)
- 1992 - Południe (El sur)
- 1990 - Aj, Carmela! (Ay, Carmela!)
- 1989 - Ciemna noc (La noche oscura)
- 1988 - El Dorado
- 1986 - Czarodziejska miłość (El amor brujo)
- 1984 - Szczudła (Los zancos)
- 1983 - Carmen
- 1982 - Słodkie godziny (Dulces horas)
- 1982 - Antonieta
- 1981 - Szybciej, szybciej (Deprisa, deprisa)
- 1981 - Krwawe gody (Bodas de sangre)
- 1979 - Mama ma sto lat (Mamá cumple cien anos)
- 1978 - Z przewiązanymi oczami (Los ojos vendados)
- 1977 - Elizo, życie moje (Elisa, vida mía)
- 1975 - Nakarmić kruki (Cria cuervos)
- 1974 - Kuzynka Angelica (La prima Angélica)
- 1973 - Anna i wilki (Ana y los lobos)
- 1970 - Ogród rozkoszy (El jardín de las delicias)
- 1969 - Kryjówka (La madriguera)
- 1968 - Stres we troje (Stress-es tres-tres)
- 1967 - Mrożony peppermint (Peppermint Frappé)
- 1966 - Polowanie (La caza)
- 1964 - Lament dla bandyty (Llanto por un bandido)
- 1959 - Los Golfos
- 1958 - Cuenca
- 1957 - Niedzielne popołudnie (La tarde del domingo)
- 1956 - Potok Manzanares (El pequeno río Manzanares)
Najsławniejsi aktorzy i aktorki
Penelope Cruz Sánchez (ur. 28 kwietnia 1974 r. w Madrycie, Hiszpania) bardziej znana jako Penélope Cruz - hiszpańska aktorka, początkowo tancerka, po debiucie w hiszpańskiej telewizji porzuciła taniec dla aktorstwa. Wystąpiła, odnosząc szereg sukcesów, w hiszpańsko-, francusko- oraz anglojęzycznych filmach.
Zaczynała jako prezenterka w przeznaczonym dla nastolatek programie La Quinta Marcha. Dwa lata później zagrała w wideoklipie hiszpańskiej grupy Mecano. W 1991 roku zadebiutowała na wielkim ekranie w filmie El Laberiento Griego. Rok później zagrała w m.in. "Jamón, jamón" i "Belle époque". Za rolę w drugim z filmów dostała nagrodę Goya - hiszpański odpowiednik Oscara.
W 1999 r. wystąpiła w filmie Pedro Almodóvara Todo sobre mi madre (pol. Wszystko o mojej matce). Film ten został nagrodzony Oskarem dla najlepszego filmu obcojęzycznego. W 2000 roku zagrała razem z Mattem Damonem w filmie All the Pretty Horses (pol. Rącze konie). Na początku 2001 r. wystąpiła wraz z Tomem Cruisem w filmie Vanilla Sky. Znajomość z Tomem Cruisem na planie zapoczątkowała jej trzyletni związek z tym aktorem. Vanilla Sky jest hollywoodzkim remakiem filmu ''Abre los ojos (pol. Otwórz oczy). Aktorka w obu wersjach zagrała rolę Sofii. W 2006 roku zdobyła Złotą Palmę w Cannes za rolę w filmie Pedro Almodóvara Volver.
Antonio Banderas, właściwie José Antonio Domínguez Bandera (ur. 10 sierpnia 1960 w Maladze w Hiszpanii), aktor filmowy, pochodzenia hiszpańskiego. Syn nauczycielki i policjanta. Jako aktor debiutował w miejscu narodzin i wychowywania - Maladze - w sztukach Szekspira, Brechta i Marlowe'a. Światowy sukces mu przyniosły filmy Pedro Almodóvara: Matador, Prawo pożądania. Zdobywca 3 nagród Goya, 3 Złotych Globów, 2 nagród Emmy, oraz Złotego Lwa.
Javier Ángel Encinas Bardem (ur. 1 marca 1969 w Las Palmas) - hiszpański aktor nominowany do nagrody Oscara, zdobywca nagrody Goya i Europejskiej Nagrody Filmowej.
Lola Duenas (ur. 6 października 1971 w Barcelonie) - hiszpańska aktorka znana głównie dzięki występom w filmach Pedro Almodóvara.
Jej ojcem jest aktor Nicolás Duenas. Karierę filmową rozpoczęła w 1992 roku występem w filmie Bajo la arena. Rozgłos w rodzinnej Hiszpanii przyniosła jej rola w filmie En medio de ninguna parte (1997), za którą zdobyła nagrodę Caja de Madrid. W 2004 roku wystąpiła u boku Javiera Bardema w nagrodzonym Oscarem w kategorii Najlepszy film obcojęzyczny filmie Alejandro Amenábara W stronę morza. Rola ta przyniosła jej, prócz rozgłosu w całej Europie, nagrodę Goya dla najlepszej aktorki. W 2006 roku Lola Duenas wystąpiła w filmie Pedro Almodóvara Volver, zdobywając, wspólnie z Penelope Cruz, Blancą Portillo, Carmen Maura, Yohana Cobo i Chus Lampreave nagrodę dla najlepszej aktorki na Festiwalu Filmowym w Cannes.
Sergi López (ur. 22 grudnia 1965 roku w Vilanova i la Geltrú, w Barcelonie, w Katalonii) - hiszpański aktor filmowy.
Często gra antysympatyczne charaktery w rodzaju obelżywych przyjaciół, nieczułych cwaniaków lub psychopatów.
Jest laureatem nagrody Cezara i Europejskej Nagrody Filmowej dla najlepszego aktora za tytułową postać Harry'ego w thrillerze Harry, twój prawdziwy przyjaciel (Harry, Un Ami Qui Vous Veut Du Bien, 2001). W komedii romantycznej Otwarte niebo (El Cielo abierto, 2001) zagrał postać psychiatry, który przeżywa trudny okres w życiu. Rola Sneaky'ego, właściciela luskusowego londyńskiego hotelu, miejsca brudnych interesów takich jak handel narkotykami i prostytucja w thrillerze Niewidoczni (Dirty Pretty Things, 2002) przyniosła mu nominację do nagrody publiczności Felix.
opracowała: Alicja
| |
|
